Muzeum Historyczne w Sanoku

W roku 1934 zamek w Sanoku został przekazany nowo powstałemu Muzeum Ziemi Sanockiej. We wrześniu roku 1939 zamek niestety został splądrowany. Następnie w roku 1940 decyzją Kreisschulrata Willy’ego Hubera przeniesione zostały z plebani greckokatolickiej do wnętrz zamkowych zbiory należące wówczas do "Muzeum Łemkiwszczyna". Jednakże w roku 1943 w wyniku działań niemieckich urzędników, muzeum straciło najcenniejsze okazy ze swej kolekcji - dwie wyjątkowo wartościowe ikony datowane na XV wiek. W sierpniu roku 1944 podczas wycofywania się niemieckich okupantów, zabrali oni z sanockiego zamku liczne i cenne zabytki, ich nie wielka ilość została znaleziona po okresie II Wojny Światowej w pobliżu Legnicy. Kiedy działania zbrojne dobiegały końca, zamek zaczął pełnić funkcję szpitala wojskowego, później do roku 1946 budynek pełnik rolę rusznikarni. Dopiero, gdy wojsko na dobre opuściło wnętrza zamkowe, muzeum zaczęło ponownie funkcjonować. Rok 1968 był czasem, kiedy zmieniona została nazwa instytucji na Muzeum Historyczne w Sanoku. Placówka kierowana była kolejno przez: dr Bolesława Skwarczyńskiego (1934-1939), Leona Getza (1939-1944), Stefana Stefańskiego (1944-1968), Janinę Lewandowską (1968-1970) oraz Edwarda Zająca (1970-1990). Od roku 1990 funkcję dyrektora sprawuje Wiesław Banach.

Jakie zbiory znajdują się w muzeum?

Będąc w Muzeum Historycznym w Sanoku, szczególną uwagę warto zwrócić na kolekcję sztuki cerkiewnej. Do najstarszych zabytków tej kolekcji należą XII-wieczne enkolpiony, które odkryto w trakcie prowadzenia wykopalisk archeologicznych na przycerkiewnym cmentarzu, który mieści się w okolicznej Trepczy. Arcydzieła sztuki ikonowej stanowią m.in. eksponaty pochodzące z XV wieku oraz XVI wieku (Chrystus Pantokrator z II połowy XV stulecia z Nowosielc oraz Matka Boska Hodegetria z XVI wieku z Paniszczowa). Cała wystawa obejmuje aż kilkaset przedmiotów, które w porządku chronologicznym dochodzą do początków XX stulecia, co świetnie dokumentuje rozwój sztuki Kościoła Wschodniego.